Czym jest Amniopunkcja? Często zadawane pytania
Nie jesteś pewna, czym jest amniopunkcja i dlaczego czasami zaleca się jej wykonanie? Wielu przyszłych rodziców, podobnie jak Ty, zastanawia się, na czym polega ten nieobowiązkowy zabieg, czy powinno się go wykonać, w jakim celu się go przeprowadza i jakie są związane z nim zagrożenia. Przeczytaj najczęściej zadawane pytania na temat amniopunkcji, ale pamiętaj, że ostatecznie najlepiej doradzi Ci lekarz, który indywidualnie oceni Twój przypadek.
Co to jest amniopunkcja?
Amniocenteza, znana również pod nazwą amniopunkcja, jest popularnym badaniem prenatalnym, które polega na pobraniu niewielkiej ilości płynu owodniowego z macicy w celu wykonania testów. Zabieg ten może mieć także charakter leczniczy. Analiza płynu owodniowego, który otacza dziecko w worku owodniowym i zawiera komórki płodowe, może dostarczyć ważnych informacji na temat zdrowia dziecka i pomóc lekarzowi zdiagnozować — lub częściej — wykluczyć niektóre wady wrodzone i genetyczne oraz zaburzenia chromosomowe. Amniopunkcję stosuje się również w celu określenia dojrzałości płuc. W laboratorium przeprowadza się różne rodzaje badań płynu w zależności od podejrzewanych schorzeń.
Wykonanie badań prenatalnych i diagnostycznych proponuje się wszystkim kobietom w ciąży, ale ponieważ amniopunkcja wiąże się z pewnymi niewielkimi zagrożeniami, niektórzy lekarze wolą proponować ją w przypadku gdy istnieje ryzyko wystąpienia zaburzeń chromosomowych lub genetycznych. Ogólnie badania przesiewowe (np. badanie ultrasonograficzne czy badanie rodziców w kierunku nosicielstwa) dostarczają lekarzowi informacji na temat prawdopodobieństwa wystąpienia u dziecka choroby, natomiast badania diagnostyczne, takie jak amniocenteza, pozwalają określić, czy dziecko rzeczywiście cierpi na dane schorzenie.
Amniopunkcja jest nieobowiązkowa i nie ma jednoznacznej odpowiedzi, czy należy ją wykonać. Niektórzy przyszli rodzice chcą mieć jak najwięcej dodatkowych informacji, inni z kolei wolą nie wiedzieć. Niekiedy uzyskanie wyników badań na wczesnym etapie ciąży może pomóc zaplanować przyszłą opiekę medyczną dla dziecka, a w nielicznych przypadkach lekarze mogą wyleczyć określone schorzenia przed porodem. Lekarz przeanalizuje zagrożenia i korzyści związane z zabiegiem w zależności od indywidualnej sytuacji i pomoże Ci podjąć właściwą decyzję.
W niektórych przypadkach amniopunkcja stosowana jest jako leczenie. Jeśli w organizmie kobiety znajduje się zbyt dużo płynu owodniowego (schorzenie znane pod nazwą wielowodzie), lekarz może zalecić wykonanie amniocentezy w celu usunięcia nadmiaru płynu.
W jakim celu wykonuje się amniopunkcję?
Jakie choroby wykrywane są dzięki amniopunkcji? Amniopunkcja pozwala ocenić różne aspekty zdrowia dziecka, w tym:
Niektóre choroby genetyczne i zaburzenia chromosomowe. Amniopunkcja nie jest w stanie wykryć wszystkich potencjalnych schorzeń, ale pomaga zdiagnozować:
zespół Downa
mukowiscydozę
niedokrwistość sierpowatą
chorobę Taya-Sachsa
dystrofię mięśni
Ocena dojrzałości płuc płodu. amniocenteza może pomóc w określeniu, czy płuca dziecka są wystarczająco dojrzałe do porodu.
Niedokrwistość (anemia) płodu: W przypadku uczulenia czynnikiem Rh można zastosować amniopunkcję, aby określić stopień niedokrwistości u dziecka.
Zakażenie płodu: Lekarz może zlecić wykonanie badania, jeśli uzna, że istnieje wysokie ryzyko wystąpienia w dziecka zakażenia.
Ustalenie ojcostwa: Amniopunkcji można użyć do pobrania DNA dziecka w celu ustalenia ojcostwa na etapie prenatalnym.
Dlaczego lekarz może zalecić wykonanie tego badania?
Lekarz może zaproponować wykonanie amniocentezy z wielu powodów. amniocenteza genetyczna może być zalecana w następujących przypadkach:
Nieprawidłowe wyniki badań prenatalnych lub ultrasonograficznych. Jeśli lekarza niepokoją wyniki badań prenatalnych, amniopunkcja może potwierdzić lub wykluczyć określone schorzenia.
Jedno z rodziców ma dziecko z zaburzeniami chromosomowymi lub wadą cewy nerwowej lub kobieta była w ciąży, w której stwierdzono te schorzenia. amniopunkcja może potwierdzić lub wykluczyć potencjalne schorzenia w obecnej ciąży.
Przypadki zaburzeń w rodzinie przyszłych rodziców. Badanie może być wskazane, jeśli w rodzinie któregoś z rodziców występowały przypadki wad wrodzonych lub zaburzeń genetycznych albo jeśli jedno z nich jest nosicielem choroby genetycznej.
Wiek powyżej 35 lat. Wiek matki może zwiększyć ryzyko wystąpienia zaburzeń chromosomowych u dziecka.
Badanie dojrzałości płuc płodu może być wskazane, jeśli rozważa się wcześniejsze wywołanie porodu lub przeprowadzenie cesarskiego cięcia w sytuacji niebędącej nagłym przypadkiem. Wtedy zazwyczaj zaleca się wykonanie amniocentezy pomiędzy 32. a 39. tygodniem ciąży , aby sprawdzić, czy płuca dziecka gotowe są do porodu.
Amniocentezę zaleca się również z innych powodów. Lekarz może zaproponować wykonanie badania przyszłym mamom w trzecim trymestrze ciąży w celu zdiagnozowania zakażenia macicy lub określenia stopnia niedokrwistości u dziecka z chorobą hemolityczną.
Co oznaczają wyniki amniopunkcji?
W większości przypadków wynik jest prawidłowy (negatywny). Pamiętaj jednak, że badanie wykrywa tylko niektóre zaburzenia genetyczne i chromosomowe. Wyniki amniopunkcji mają prawie 100-procentową dokładność i lekarz je dokładnie wytłumaczy. Jeżeli wynik jest pozytywny, lekarz omówi dostępne opcje i ewentualnie skieruje do specjalisty. Istnieje również wiele grup wsparcia, więc warto poprosić lekarza o informacje na ich temat. Niekiedy rodzice kierowani są do poradni specjalizującej się w genetyce prenatalnej, która doradzi, czego można się spodziewać i w jaki sposób się przygotować oraz przedstawi dostępne opcje. Badanie dojrzałości płuc płodu może pomóc upewnić rodziców i lekarzy, że płuca dziecka są gotowe na wczesny poród.
Powikłania po amniopunkcji - Jakie są zagrożenia związane z amniocentezą?
Poważne powikłania zdarzają się rzadko, ale z amniocentezą wiążą się pewne zagrożenia, które ocenia lekarz. Należą do nich:
Wyciek płynu owodniowego. W rzadkich przypadkach niewielka ilość płynu owodniowego może wydostać się przez pochwę. Najczęściej wyciek ustaje w ciągu tygodnia, a ciąża rozwija się prawidłowo.
Uraz u dziecka wywołany igłą. Czasami ramię lub noga dziecka może przesunąć się w miejsce wprowadzania igły, ale poważne urazy są rzadkością.
Uczulenie czynnikiem Rh. Czasami, jeśli komórki krwi dziecka dostaną się do krwiobiegu matki podczas zabiegu, jej organizm może zacząć produkować przeciwciała, które mogą przedostać się przez łożysko i uszkodzić krwinki czerwone dziecka. Lekarz może sprawdzić, czy w organizmie przyszłej mamy znajdują się przeciwciała i podać immunoglobulinę anty-Rh, aby zapobiec wytwarzaniu przeciwciał przeciw Rh.
Wywołanie zakażenia macicy. Zdarza się rzadko i występuje u mniej niż 1 na 1000 przypadków.
Przeniesienie zakażenia na dziecko. Amniocentezy nie zaleca się w przypadku, gdy matka jest zakażona wirusem zapalenia wątroby typu B lub C, toksoplazmozą lub HIV/AIDS.
Poronienie. Ryzyko poronienia jest bardzo małe — około 0,6% — jeśli amniopunkcja jest przeprowadzana w drugim trymestrze i wzrasta, gdy zabieg wykonywany jest przed 15. tygodniem ciąży.
Jak się wykonuje zabieg amniopunkcji?
Amniocentezę genetyczną wykonuje się zazwyczaj między 15. a 20. tygodniem ciąży. W przypadku badania przeprowadzonego na wcześniejszym etapie ciąży istnieje większe ryzyko powikłań. Czasami badanie przeprowadza się również w trzecim trymestrze. Spytaj lekarza, jak należy się przygotować do zabiegu. Zazwyczaj jeśli amniopunkcja wykonywana jest przed 20. tygodniem ciąży, zaleca się, aby kobieta miała pełny pęcherz, dlatego przed wizytą pij dużo wody. Jeśli amniocenteza jest wykonywana po 20. tygodniu ciąży, opróżnij pęcherz, co pomoże uniknąć przebicia.
Podczas badania pacjentka leży na plecach na stole. Lekarz za pomocą ultrasonografu określa położenie dziecka w macicy, a na brzuch nakłada środek antyseptyczny. Zazwyczaj nie stosuje się środka znieczulającego, a u większości kobiet badanie wywołuje tylko niewielki dyskomfort i nie jest bolesne. Wspomagając się USG, lekarz wprowadza cienką igłę przez ścianę brzuszną do macicy i pobiera niewielką ilość płynu owodniowego (zwykle około 15–20 ml). Podczas amniocentezy należy leżeć nieruchomo. W trakcie badania i po nim mogą pojawić się lekkie skurcze. Na koniec lekarz monitoruje tętno dziecka za pomocą USG. Cały zabieg trwa tylko kilka minut, a wyniki są zazwyczaj dostępne w ciągu kilku dni lub tygodni — w zależności od kierunku badania.
Jakie są skutki uboczne?
Po amniocentezie najlepiej wrócić do domu, odpoczywać i unikać wysiłku fizycznego przez dzień lub dwa. Możesz odczuwać łagodne skurcze i dyskomfort w okolicy miednicy, a także zauważyć wyciek płynu owodniowego i niewielkie krwawienia (które zazwyczaj ustępują samoczynnie). Skontaktuj się z lekarzem, jeśli masz poniższe objawy:
nietypowa wydzielina z pochwy lub krwawienie
silne skurcze, które trwają dłużej niż kilka godzin
gorączka
zaczerwienienie i zapalenie w miejscu wprowadzenia igły
nietypowe ruchy dziecka lub brak ruchu (w zależności od stopnia zaawansowania ciąży może być za wcześnie, aby wyczuć ruchy dziecka).
Jak każdy rodzic, chcesz tego, co jest najlepsze dla siebie i dziecka. Twój lekarz jest specjalistą i będzie Ci służyć pomocą w czasie ciąży. Swoją sytuację możesz również omówić z zaufanymi osobami, które mogą pomóc Ci podjąć decyzję o wykonaniu amniocentezy. Pamiętaj, że jest to nieobowiązkowe badanie, które może dostarczyć dodatkowych informacji, ale ważne, abyś zrobiła to, co uważasz za słuszne.
Dołącz do klubu Pampers i otrzymaj:
